wtorek, 10 marca 2020

Jak napisać rozprawkę w języku hiszpańskim?


Przejdźmy od razu do tematu, gdyż el tiempo es oro.


Wstęp


Rozprawka to praca, w której rozważamy jakiś temat i przedstawiamy swój punkt widzenia za pomocą odpowiednich argumentów.
Wstęp to miejsce, w którym ogólnie piszemy o sytuacji będącej tematem rozprawki, by przybliżyć i wprowadzić dane zjawisko. Najważniejsza część wstępu to jego koniec, ponieważ tutaj musi zostać umieszczona teza bądź hipoteza. Teza to bezpośrednie odniesienie się do tematu rozprawki zapowiadające, z jakim typem rozprawki mamy do czynienia. Musimy pod koniec wstępu wyraźnie ustosunkować się do zadanego tematu, jasno zaznaczyć nasz punkt widzenia. Możemy więc:

  •  zauważyć, że zjawisko ma pozytywne i negatywne strony (typ rozprawki: za i przeciw lub opiniująca)
  •  określić zjawisko jako pozytywne (typ rozprawki: opiniująca)
  •  określić zjawisko jako negatywne (typ rozprawki: opiniująca)

Rozprawka za i przeciw
W tym typie rozprawki musisz, niezależnie od swojej osobistej opinii, zasygnalizować w tezie, że będziesz rozpatrywać dany problem, uwzględniając dwa przeciwstawne punkty widzenia: dobre i złe strony danego zjawiska. Staraj się unikać wyrażeń typu moim zdaniem, sądzę, że we wstępie rozprawki za i przeciw. Są akceptowane tylko wtedy, gdy służą do przytoczenia wad i zalet danego zjawiska w tezie wypracowania.

Rozprawka opiniująca
W tym typie rozprawki w tezie należy wyrazić swoją opinię dotyczącą problemu określonego w temacie. To znaczy, że musisz zająć/jasno określić stanowisko w danej sprawie, np. Me parece que ese fenómeno es muy ventajoso albo En mi opinión, esa decisión tiene más inconvenientes que ventajas.

Najczęściej polecenie określa, z jakim typem rozprawki mamy do czynienia, dlatego należy uważnie przeczytać polecenie i sprawdzić, czy nie narzucono nam już formy rozprawki.

Oto przykładowy wstęp rozprawki z podkreśloną tezą:
Temat rozprawki: Coraz częściej zauważa się, że młodzi ludzie decydują się na podjęcie pracy w czasie wakacji. Napisz rozprawkę, w której przedstawisz zalety i wady tej sytuacji.

Muchos adolescentes buscan trabajo cuando termina curso escolar. Habitualmente hacen algo que no exige unas capacidades especiales ni una experiencia. Hay ambas ventajas y desventajas de trabajar en verano.

Bardzo łatwo można przekształcić naszą tezę w hipotezę:

¿Cuáles son las ventajas y desventajas de trabajar en verano?

Nieważne czy wybierzemy tezę, czy też hipotezę. Ważne, by odnosiły się do problemu rozprawki i określały jasno nasze stanowisko, zapowiadając tym samym, jak będzie wyglądać dalsza część pracy. Jeżeli teza nie zapowiada, jakiej argumentacji należy oczekiwać w dalszej części pracy (jednostronnej pozytywnej/negatywnej lub za i przeciw), uznaje się to za poważną usterkę.

Rozwinięcie

W tej części pracy przytaczamy argumenty potwierdzające naszą opinię, którą wyraziliśmy we wstępie. Wymaga się od nas wieloaspektowej i/lub pogłębionej analizy tematu. Im bardziej wyczerpiemy temat, tym lepiej, bo przekłada się to na dogłębność naszej analizy.

Rozprawka za i przeciw
Ważne jest, by na początku akapitu zaznaczyć, jakie argumenty będziemy omawiać (za czy przeciw), robiąc wstęp do rozwinięcia. Jest to tzw. oración temática (ang. topic sentence), czyli zdanie określające główną myśl całego paragrafu, np.

Hay muchos beneficios en el hecho de que...
De hecho, ... tiene sus ventajas
Podemos notar un impacto positivo de ... en ...
... es muy ventajoso
... puede tener sus inconvenientes
... tiene también consecuencias negativas


Wiele korzyści wypływa z faktu, że...
W rzeczywistości ... ma swoje zalety
Możemy zauważyć pozytywny wpływ ... na ...
... jest bardzo korzystne
... może mieć swoje wady
... ma też negatywne skutki
W tym typie rozprawki najlepiej będzie podzielić rozwinięcie na dwa akapity: jeden poświęcony pozytywnym stronom danego zjawiska, drugi — negatywnym. W każdym akapicie przytaczamy argumenty (minimum dwa), popierając je wyjaśnieniami i adekwatnymi przykładami.

Rozprawka opiniująca
Rozwinięcie rozprawki opiniującej jest zależne od tego, jakie stanowisko obraliśmy we wstępie. Jeżeli uznaliśmy zjawisko za pozytywne, rozwinięcie podzielimy na trzy akapity: dwa pierwsze będą poświęcone argumentom potwierdzającym naszą tezę, w trzecim zaś należy umieścić kontrargument (negatywny aspekt zjawiska).
Gdy zjawisko oceniamy negatywnie, rozwinięcie podzielimy na dwa akapity przedstawiające argumenty skupiające się na negatywnych aspektach zjawiska oraz jeden kontrargument, prezentujący pozytywy.
Gdy decydujemy się na omówienie wad i zalet zjawiska, postępujemy jak w przypadku rozprawki za i przeciw.

Zakończenie

W tym miejscu podsumowujemy naszą pracę. Podsumowanie to powinno być logicznie i konsekwentnie powiązane ze wstępem oraz przytoczonymi argumentami. Jeżeli powtarzamy nasze stanowisko umieszczone we wstępie, koniecznie musimy zrobić to innymi słowami.

Rozprawka za i przeciw
Aby zakończenie było poprawne, zawsze należy odnieść się w nim do obu aspektów tematu rozprawki, tzn. jeżeli polecenie brzmiało: W dzisiejszych czasach wiele osób z różnych względów decyduje się poddać zabiegom chirurgii plastycznej. Przedstaw w formie rozprawki zalety i wady tego zjawiska, uwzględniając aspekt estetyczny i zdrowotny, to w zakończeniu musimy nawiązać do wszystkich kluczowych elementów tematu, a więc: wad i zalet poddawania się zabiegom chirurgii plastycznej na płaszczyźnie estetycznej i zdrowotnej.

Rozprawka opiniująca
Zakończenie rozprawki tego typu ściśle zależy od zajętego we wstępie stanowiska i argumentacji. Sparafrazujmy poprzednie polecenie, tak by pasowało do rozprawki opiniującej: W dzisiejszych czasach wiele osób z różnych względów decyduje się poddać zabiegom chirurgii plastycznej. Przedstaw w formie rozprawki swoją opinię na temat tego zjawiska, uwzględniając aspekt estetyczny i zdrowotny.
Jeżeli we wstępie uznaliśmy to zjawisko za negatywne i tego dowodziliśmy w rozwinięciu, także zakończenie musi skupiać się na negatywnych aspektach zjawiska, a więc kluczowe elementy tematu, do których należy się odnieść w zakończeniu to: negatywne aspekty poddawania się zabiegom chirurgii plastycznej na płaszczyźnie estetycznej i zdrowotnej.
Gdy dowodziliśmy pozytywnych aspektów zjawiska, kluczowymi elementami będą: pozytywne aspekty poddawania się zabiegom chirurgii plastycznej na płaszczyźnie estetycznej i zdrowotnej.
W przypadku gdy wyraziliśmy zdanie, że poddawanie się zabiegom ma swoje wady, jak i zalety, postępujemy identycznie jak w przypadku rozprawki za i przeciw.

Dodatkowe uwagi

1) W rozprawce ocenia się takie elementy jak segmentacja i układ graficzny pracy. To znaczy, że pisząc rozprawkę, musimy pamiętać o podziale pracy na akapity (najprościej: wstęp, rozwinięcie, zakończenie) i żeby akapity poświęcone wstępowi i zakończeniu były mniej więcej tej samej długości.
2) Choć polecenie na maturze rozszerzonej mówi o wypracowaniu od 200 do 250 słów, nie odbiera się punktów, jeżeli rozprawka mieści się w limicie 180-280 słów. Osobiście polecam pisanie krótszych rozprawek, bo w ten sposób zmniejszamy prawdopodobieństwo popełnienia kolejnych błędów.
3) Rozprawka maturalna to praca, w której lepiej nie eksperymentować. Jeżeli nie masz pewności co do tłumaczenia potrzebnego słowa (zwłaszcza gdy to słowo kluczowe dla pracy), postaraj się jakoś obejść ten problem, ponieważ usilne używanie niepoprawnego słowa wpływa na obniżenie liczby punktów za pracę.
4) Postaraj się o bogactwo językowe pracy. Pamiętaj, że możesz sięgać po synonimy, ciekawe epitety, zdania podrzędnie złożone zamiast równoważniki zdań, porównania, różnorodne łączniki, zdania warunkowe, tryb subjuntivo, wyrażenia idiomatyczne czy perífrasis verbales.
5) Przed przystąpieniem do pisania warto wypisać sobie w brudnopisie argumenty, które przychodzą nam do głowy, a następnie wybrać te najważniejsze i których opisanie po hiszpańsku będzie dla nas najłatwiejsze. Bardzo pomocne jest rozplanowanie sobie rozprawki przed przystąpieniem do jej pisania.

Zwroty przydatne przy pisaniu rozprawki w języku hiszpańskim


Wstęp
Hoy en día...
Actualmente...
A medida que pasa el tiempo...
Cada vez más personas...
W dzisiejszych czasach...
Obecnie...
W miarę upływu czasu...
Coraz więcej osób...


Teza
... es un fenómeno positivo.
Existen serias desventajas relacionadas con ese fenómeno.
Hay ambas ventajas y desventajas de...
... tiene tanto sus ventajas como sus desventajas.
Esa práctica tiene muchas ventajas, pero también algunos inconvenientes.
... jest pozytywnym zjawiskiem.
Istnieją poważne wady związane z tym zjawiskiem.
Istnieją zarówno zalety i wady ...
... ma zarówno swoje wady, jak i zalety.
Taka praktyka ma dużo zalet, ale także pewne wady.


Wprowadzanie argumentów
Por un lado/por otro lado...
Por una parte/por otra parte...
Primero/segundo...
Además...
El primer argumento es que...
La más importante ventaja es...
En cuanto a/si se trata de...
En lo que respecta a...
Z jednej strony/z drugiej strony...
Z jednej strony/z drugiej strony...
Po pierwsze/po drugie...
Co więcej, ponadto...
Pierwszym argumentem jest, że...
Najważniejszą zaletą jest...
Jeśli chodzi o...
W związku z...


Wprowadzanie kontrargumentów
No obstante...
Desafortunadamente/por desgracia...
Aunque...
Sin embargo...
Al contrario/por el contrario...
Todo lo contrario/antes bien...
Esto trae consecuencias negativas como...
Niemniej jednak...
Niestety...
Chociaż...
Jednak...
Przeciwnie...
Wręcz przeciwnie
To niesie ze sobą negatywne konsekwencje, jak...

Wprowadzanie przykładów
Un buen ejemplo tiene que ver con...
Por ejemplo...
Otro ejemplo es...

Dobry przykład dotyczy...
Na przykład...
Kolejnym przykładem jest...

Przydatne spójniki

Más allá de...
Por eso/por lo tanto...
Por consiguiente/como consecuencia...
Debido a...
A pesar de + rzeczownik
A pesar de que + zdanie
Niezależnie od...
Dlatego też...
W konsekwencji...
Z powodu...
Pomimo (czegoś)...
Pomimo że...


Zakończenie
En resumen/conclusión...
Al fin y al cabo...
Resumiendo...
Al tener todo en cuenta...
En definitiva...
Podsumowując...
Koniec końców/ostatecznie...
Reasumując...
Biorąc wszystko to pod uwagę...
Ostatecznie/podsumowując...

Przykładowa rozprawka opiniująca*
Temat: W dzisiejszych czasach wiele osób z różnych względów decyduje się poddać zabiegom chirurgii plastycznej. Przedstaw w formie rozprawki swoją opinię na temat tego zjawiska, uwzględniając aspekt estetyczny i zdrowotny.

        Cada año más gente piensa que gracias a la cirugía plástica podrá solucionar sus problemas. Unos quieren cambiar su vida cambiando su cuerpo cuando para la gente enferma o para las víctimas de los accidentes eso puede ser la única oportunidad de volver a la normalidad. Por eso, en mi opinión, la cirugía plástica tiene ventajas y desventajas.
        Las personas cuyo cuerpo está lleno de defectos, que son víctimas de violencia o de accidentes, muchas veces sufren por la opinión de otros. Si quisieran cambiarlo, tendrían que encontrar alguna solución que les permitiría vivir como si no hubiera esos defectos. La cirugía puede ayudarlos eliminándolos. A veces las operaciones solucionan problemas de salud y no solo do estética, por ejemplo, cuando se reconstruye alguna parte del cuerpo. En estos casos eso es una solución genial y tiene buena influencia en la vida cotidiana de esas personas porque todas ellas, de alguna forma, son personas enfermas.
        Pero, desafortunadamente, hay gente que va al quirófano solo para mejorar unos detalles de su cuerpo porque ahora eso está de moda. Esto significa que para ellos lo más importante es su aspecto físico. Quieren tener la boca más grande o la nariz más pequeña porque no saben aceptarse a sí mismos. Muchas veces pasa que después de la operación el aspecto físico es peor de lo que era antes. También aparecen unos peligros graves para la salud que antes no había. La gente sufre y se puede poner adicta a las operaciones porque quiere ser más bella.
        Concluyendo, las intervenciones de la cirugía estética son recomendables cuando un defecto estético es grave e influye de manera negativa en la vida emocional, familiar o profesional del paciente o constituye un riesgo para su salud. Sin embargo, cuando la gente se opera solo por un capricho de la moda, en mi opinión, corre riesgos absolutamente innecesarios tanto para su aspecto exterior como su salud. Es peligroso y lo desaconsejo a todos.



Bardzo dziękuję Katarzynie Goledzinowskiej–Smolińskiej za podzielenie się swoją wiedzą, wskazanie fragmentów do poprawy i rady, dzięki którym ten post stał się rzeczywiście pomocny.
To wszystko, życzę dużo słońca
Kazimierz Korach

*temat rozprawki i jej treść pochodzą ze Sprawozdania z egzaminu maturalnego 2017. Język hiszpański(str. 23-25)

4 komentarze:

  1. Dziękuję! Super przydatne :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo się przydało! Dzięki

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo przydatny artykuł, ale jedną kwestię trzeba wyjaśnić. W rozprawce opiniującej wszystkie argumenty powinny być za daną opinią: jeśli jest pozytywna to argumenty są pozytywne, negatywna- wszystkie argumenty na nie. Jeśli uważamy, że rozprawka ma wady i zalety, to wtedy zaznaczamy to we wstępie i rozprawka przybiera charakter rozprawki za i przeciw- co zaznaczamy we wstępie.To z najnowszego szkolenia dla egzaminatorów języka hiszpańskiego, które miało miejsce w grudniu. Absolutnie nie chcę podważać Pana kompetencji, bo każdy ma sprzeczne informacje, i tak samo było w naszej szkole- nie wiedzieliśmy w końcu, która wersja jest prawidłowa i sama miałam z tym problem. Na ostatnim szkoleniu dokładnie to wyjaśniono.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za komentarz, post pisałem jeszcze przed wejściem nowych matur, być może dlatego informacje z postu są już nieaktualne. Nie mam żadnych kompetencji ani doświadczenia jako egzaminator, dlatego zdaję się na ciebie i wszystkim przeglądającym radziłbym traktować post wyłącznie jako zbiór przydatnych przy rozprawce wyrażeń. Pozdrawiam słonecznie :)

      Usuń